Wat is dat; wat is hoofdelijkheid of hoofdelijke aansprakelijkheid.
Hoofdelijkheid is een juridische begrip en wordt gebruikt bij prestaties waarvoor twee of meer partijen aansprakelijk zijn, zoals bijvoorbeeld de terugbetaling van een lening. Bij hoofdelijkheid kan de crediteur van elk van deze partijen betaling eisen van het gehele schuldbedrag (met dien verstande dat de crediteur natuurlijk geen recht heeft op meer dan het schuldbedrag).
De wet bepaalt dat als er een prestatie is waarvoor meer partijen schuldenaar zijn zij (in beginsel) elk voor een gelijk deel van de schuld aansprakelijk zijn. Dus bij een geldschuld van € 2.000,00 en twee schuldenaren kan de crediteur van elk van hen slechts € 1.000,00 vorderen. Als er sprake is van hoofdelijkheid kan de crediteur van elk van de schuldenaren echter betaling van het volledige bedrag eisen. Dat is voordelig voor de crediteur. Is er geen hoofdelijkheid en een van de schuldenaren kan niet betalen dan krijgt de schuldeiser slechts € 1.000,00. Als er hoofdelijkheid is en de andere schuldenaar biedt wel voldoende verhaal dan krijgt de crediteur wèl de volledige € 2.000,00.
Wanneer is sprake van hoofdelijkheid, van hoofdelijke aansprakelijkheid van schuldenaren? Dit kan voortvloeien uit een wettelijke bepaling, een gewoonte, maar kan bijvoorbeeld ook contractueel worden overeengekomen. Zo zijn bijvoorbeeld de vennoten van een VOF hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de VOF. Ook als er een schadevergoedingsplicht is waardoor twee partijen verplicht zijn dezelfde schade te vergoeden is er hoofdelijke aansprakelijkheid van deze partijen. Dit zijn voorbeelden van gevallen die voortvloeien uit de wet. Daarnaast kan contractueel, bijvoorbeeld in een akte van geldlening met meerdere schuldenaren, hoofdelijke aansprakelijkheid van deze schuldenaren worden afgesproken.
Als één van de hoofdelijke schuldenaren de crediteur (volledig) voldoet is de crediteur voldaan en heeft deze ook niets meer van de andere schuldenaar te vorderen. Of de schuldenaar die volledig heeft betaald recht heeft op een vergoeding van de niet-betaald hebbende schuldenaar (zogenaamd regres) is afhankelijk van hun onderlinge rechtsverhouding. Uitgaande van voormeld voorbeeld kan de schuldenaar die volledig heeft betaald doorgaans regres nemen voor een bedrag van € 1.000,00.
Uit het bovenstaande blijkt dat het zowel voor een crediteur, als voor een schuldenaar belangrijk kan zijn om te weten of sprake is van hoofdelijke aansprakelijkheid. Als u vragen heeft over dit of andere juridische onderwerpen kunt u vanzelfsprekend contact met mij opnemen.
Hans van den Assem Advocatuur
Deze column werd eerder gepubliceerd in het blad Altena Business. De hierin vervatte informatie is alleen bestemd voor algemene informatiedoeleinden. De verstrekte informatie is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Vanwege de gecompliceerde en veranderlijke aard van wet- en regelgeving, kan niet worden gegarandeerd dat deze informatie compleet, actueel, juist en/of accuraat is op het moment dat deze wordt geraadpleegd en dat deze van toepassing is op een specifiek geval. Wij raden u derhalve aan contact op te nemen met een jurist voordat u handelt of beslist.